pexels-photomix-company-96974

Witamina C

Witamina C to najbardziej znana pośród witamin. Pełni w naszym organizmie wiele niezwykle istotnych funkcji, a jej niedobory są bardzo groźne dla zdrowia. Przekonaj się, czy wiesz o niej wystarczająco wiele.

1. Większość zwierząt posiada zdolność do syntezy witaminy C (zwanej też kwasem askorbinowym) we własnych organizmach. Do tych, które tego nie potrafią, należą nietoperze, świnki morskie, goryle, orangutany, szympansy, kilka innych gatunków małp oraz… ludzie. Wygląda na to, że w trakcie ewolucji straciliśmy zdolność pozyskiwania tej ważnej witaminy z glukozy. Wszystko przez pewien gen, który przestał w pewnym momencie być aktywny. Dlatego właśnie powinniśmy dostarczać sobie tej ważnej witaminy wraz z codziennym pożywieniem.

2. Witamina C występuje w wielu produktach, ale stosunkowo łatwo ulega dekompozycji w wysokiej temperaturze (powyżej 190 stopni Celsjusza). Dlatego dobrze jest zapamiętać, że produktów bogatych w ten składnik odżywczy nie powinniśmy smażyć, grillować, ani opiekać, jeśli w pełni chcemy skorzystać z ich dobrodziejstw. Natomiast gotowanie warzyw czy owoców nie zniszczy co prawda zawartej w nich witaminy C, ale zostanie ona z nich wypłukana.

3. Po raz pierwszy witaminę C wyizolowano w 1927 roku z tkanki nadnerczy. Dokonał tego węgierski fizjolog, Albert Szent-Györgyi, który w 1937 roku otrzymał nagrodę Nobla, m. in. właśnie za badania nad tą witaminą.

4. Witaminę C bardzo trudno przedawkować. Należy ona do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie, co wiąże się z tym, że nasz organizm jej nie magazynuje, a nadmiar tej substancji jest wydalany razem z moczem.

5. Co jeszcze warto wiedzieć o witaminie C? Z pewnością to, że jest ona antyoksydantem. Antyoksydanty to substancje chroniące nasze organizmy przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Te ostatnie powstają wówczas, kiedy nasz organizm rozkłada pożywienie, albo wtedy, kiedy jesteśmy wystawieni na działanie dymu tytoniowego lub szkodliwego promieniowania. Gromadzenie się wraz z upływem czasu wolnych rodników w naszym ciele jest jednym z czynników odpowiedzialnych za proces starzenia. Mają one również związek z rozwojem raka, chorób serca czy zapaleniem stawów, a dbanie o zaopatrzenie organizmu w odpowiednie dawki kwasu askorbinowego jest ważnym czynnikiem w profilaktyce tych chorób.

6. Jedna z niezwykle istotnych funkcji, którą pełni witamina C, jest związana z produkcją kolagenu. Synteza tego białka wymaga stałej obecności kwasu askorbinowego. Rola kolagenu w naszym ciele jest bardzo ważna, a jego brak prowadzi do groźnych problemów zdrowotnych. Wystarczy tylko wspomnieć, że jest on podstawowym budulcem kości, ścięgien, stawów oraz skóry. Pomaga też skórze w ochronie przed bakteriami i osłabia szkodliwy wpływ czynników zewnętrznych. Jest też odpowiedzialny za jej jędrność i elastyczność oraz za gojenie się ran.

7. Witamina C jest ważna również dla funkcjonowania naszego mózgu. Oprócz tego, że chroni go przed wolnymi rodnikami, bierze także udział w syntezie noradrenaliny – neurohormonu odpowiedzialnego m. in. za ciśnienie krwi, poziom glukozy we krwi oraz za pamięć i przyswajanie informacji. Regularne jej przyjmowanie w odpowiednio dużych dawkach zmniejsza również ryzyko udaru mózgu aż o 42%!

8. To nie koniec dobrych wiadomości, jeśli chodzi o pozytywny wpływ kwasu askorbinowego. Dbanie o jego odpowiedni poziom w organizmie może uchronić nas przed anemią, gdyż wspomaga on wchłanianie niehemowego żelaza (taki jego typ znajduje się w roślinach), a także uczestniczy w wytwarzaniu krwinek czerwonych.

9. Wbrew rozpowszechnionemu przekonaniu zażywanie witaminy C nie uchroni nas przed przeziębieniem, ani nie złagodzi jego przebiegu. Jednak naukowcy, którzy obalili ten mit, odkryli również, że zażywanie witaminy C ma pewien pozytywny wpływ związany z tą pospolitą chorobą. Otóż okazuje się, że przyjmowanie kwasu askorbinowego może skrócić nieco (o ok. 10-15%) czas, w którym przeziębienie będzie nas „trzymało”.

10. Groźną chorobą związaną z niedoborem witaminy C jest szkorbut. Trapił on ludzkość od wieków. Został zidentyfikowany przez Hipokratesa, a najstarszy opis jego objawów odnajdujemy już w 1550 r. p.n.e. u starożytnych Egipcjan. Siał prawdziwe spustoszenie wśród marynarzy. Podczas swojej wyprawy w 1499 roku Vasco da Gama stracił, głównie przez szkorbut, 116 ludzi ze swojej 170 osobowej załogi, a w 1520 roku Magellan 208 z 230. Pierwsza dłuższa wyprawa morska, podczas której nie odnotowano ofiar szkorbutu, odbyła się latach 1789-1794. Wszystko to dzięki lekarzowi pokładowemu, Pedro Gonzálezowi, który zalecał świeże pomarańcze i cytryny jako środek zapobiegający szkorbutowi.

11. Witaminy C używa się czasami w nietypowych celach. Razem z kawą może posłużyć do wywołania czarno-białych zdjęć. Dodaje się jej też do żywności w puszkach, aby lepiej zachować smak i kolor tak przechowywanej żywności. Oznacza się ją wówczas na opakowaniu symbolem E 300.

12. Najbogatszym źródłem witaminy C są owoce i warzywa. Największe jej ilości możemy spotkać w czarnych porzeczkach, papryce czerwonej i zielonej, brukselce, kalafiorze, szpinaku, truskawkach, poziomkach, kiwi oraz w cytrynach i pomarańczach.

13. Niedobór witaminy C objawia się w postaci osłabienia i szybkiego męczenia się, skłonności do występowania siniaków, pękania naczynek krwionośnych, problemów z dziąsłami, trudności w gojeniu się ran, bólów mięśni i stawów.

14. Są sytuacje, w których wzrasta nasze zapotrzebowanie na witaminę C. Dzieje się tak przy intensywnym, długotrwałym wysiłku fizycznym, w okresach, w których narażeni jesteśmy na duży stres, oraz przy zaburzeniach czynności jelit, wymiotach czy braku łaknienia.

15. Osoby, które powinny szczególnie dbać o uzupełnianie kwasu askorbinowego to ludzie starsi, chorzy na nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę, palacze oraz kobiety w ciąży i karmiące.

 

Tagi: Brak tagów

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola oznaczone są *